Vậy là bé yêu nhà bạn đã tròn 1 tuổi trong tháng này rồi – Chúc mừng sinh nhật đầu tiên của con nhé! Đây cũng là lúc con chính thức bước từ giai đoạn sơ sinh sang tuổi tập đi. Bạn có thấy thời gian trôi nhanh quá không? Đừng lo, bố mẹ nào cũng có cảm giác như vậy thôi, và hành trình phía trước vẫn còn rất dài. Cả bạn và con sẽ còn rất nhiều niềm vui, những khoảnh khắc tuyệt vời và không ít bất ngờ đang chờ đợi. Hãy cùng Our Baby khám phá xem tháng thứ 12 này sẽ mang đến điều gì cho bạn và con yêu khi cả hai bắt đầu bước vào thế giới đầy mới mẻ của tuổi tập đi nhé!
Nội dung chính
Sự phát triển của bé 12 tháng tuổi
Lưu ý chung
Những điều cơ bản về giấc ngủ
Ở giai đoạn này, bé thường ngủ khoảng 11 đến 14 giờ mỗi ngày, bao gồm cả giấc ngủ ban đêm và một đến hai giấc ngủ ngắn ban ngày..
Những điều cơ bản về việc cho trẻ ăn
Bé có thể ăn ba bữa chính và hai bữa phụ mỗi ngày, bao gồm các loại thực phẩm đa dạng từ các nhóm thực phẩm chính.
Bạn có biết?
Đến 12 tháng tuổi, não của bé đã tăng gấp đôi kích thước. Bạn có nhận thấy con đang thông minh hơn không?
Con yêu của bạn đã chính thức bước vào tuổi tập đi! Nhiều bé 12 tháng tuổi đã bắt đầu đi men theo đồ vật, tự đứng vững hoặc thậm chí đi vài bước đầu tiên. Nhưng không ít bé vẫn thích bò, và đây là điều hoàn toàn bình thường. Đa số trẻ chưa đi vững cho đến 13 hoặc 14 tháng, hoặc muộn hơn. Dù di chuyển theo cách nào, con cũng đang bận rộn khám phá thế giới xung quanh và thử nghiệm sự độc lập của mình – hôm nay con tự tin khám phá, ngày mai lại bám lấy bạn không rời. Sự xen lẫn giữa phụ thuộc và tự lập này sẽ còn tiếp tục, vì vậy bạn hãy kiên nhẫn và ủng hộ con. Hãy khuyến khích con yêu khám phá bằng cách cho con chạm vào lá cây, leo cầu thang, hay thử đồ chơi mới. Đừng “nhốt” con lại, thay vào đó, tạo môi trường an toàn để con thoải mái vận động. Bạn cũng có thể giúp con phát triển kỹ năng vận động tinh bằng các món đồ chơi xoay, kéo, vẽ hoặc xếp hình. Mặc dù con chưa nói được nhiều, chỉ khoảng 1 đến 5 từ, nhưng con có thể giao tiếp theo cách riêng – chỉ tay, kéo bạn đi, gật đầu hoặc phát âm những âm thanh đơn giản. Hãy tận hưởng những “cuộc hội thoại” đáng yêu này và khuyến khích con thể hiện. Lưu ý rằng con chưa thể tập trung lâu, nên đừng kỳ vọng quá nhiều. Khi con lớn hơn, khả năng này sẽ dần cải thiện. Hành trình khám phá của con yêu còn dài, và bạn chính là người đồng hành tuyệt vời nhất!
Cân nặng bé 12 tháng tuổi
Trung bình, bé trai 12 tháng tuổi nặng khoảng 9,5 kg và cao 76 cm, trong khi bé gái thường cao khoảng 75 cm và nặng gần 9 kg. Tuy nhiên, con bạn có thể nặng hơn hoặc nhẹ hơn các con số này và điều đó hoàn toàn bình thường. Bạn và bác sĩ đã theo dõi sự phát triển của con trên biểu đồ tăng trưởng, và nếu bác sĩ nhận định con đang đi đúng “đường cong” phát triển, bạn không cần phải lo lắng về việc con cao hoặc nặng bao nhiêu so với các con số trung bình. Khi theo dõi sự phát triển này, hãy nhớ rằng sau sinh nhật đầu tiên, tốc độ tăng trưởng của con sẽ chậm lại một chút so với trước đây. Ngoài ra, nếu con đã tròn 1 tuổi, đây cũng là lúc bạn nên bắt đầu giảm dần việc cho con bú bình. Việc bú mẹ có thể tiếp tục nếu bạn và con vẫn thoải mái, nhưng việc cai bình nên được thực hiện sau sinh nhật đầu tiên, tốt nhất là trước khi con 18 tháng tuổi, trừ khi bác sĩ nhi khoa khuyên khác. Và đây là một lưu ý quan trọng: sữa bò sẽ thay thế sữa công thức từ khi con tròn 1 tuổi, ngay cả khi con vẫn đang bú mẹ, vì con cần lượng vitamin D bổ sung từ sữa để phát triển. Hãy chọn loại sữa nguyên kem (whole milk) tại siêu thị vì sữa này cung cấp chất béo cần thiết để hỗ trợ sự phát triển trí não của con trong giai đoạn này. Nếu gia đình có tiền sử béo phì hoặc bạn lo ngại về cân nặng của con, bác sĩ có thể khuyên bạn dùng sữa giảm béo (sữa 2%) thay thế, nhưng hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi quyết định nhé!
Sức khỏe của bé 12 tháng tuổi
Đây là thời điểm quan trọng để đảm bảo bé nhận được các mũi tiêm chủng cần thiết theo lịch trình tiêm chủng quốc gia. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ nhi khoa để đảm bảo bé được bảo vệ đầy đủ. Bé có thể bắt đầu mọc răng hàm đầu tiên, điều này có thể gây ra sự khó chịu và thay đổi trong thói quen ăn uống. Để giảm bớt sự khó chịu, bạn có thể cho bé nhai những đồ chơi lạnh hoặc sử dụng gel làm dịu nướu theo hướng dẫn của bác sĩ.
Sức khỏe của bé 12 tháng tuổi
Bác sĩ sẽ kiểm tra tổng quát và có thể lấy mẫu máu từ ngón tay con để kiểm tra thiếu máu hoặc nhiễm chì. Đây cũng là dịp tốt để bạn hỏi về bất kỳ vấn đề nào, đặc biệt là cách xử lý khi con bắt đầu thể hiện sự độc lập.
Vắc-xin MMR giúp bảo vệ con khỏi 3 bệnh truyền nhiễm: sởi, quai bị và rubella. Mũi đầu tiên sẽ được tiêm khi con từ 12 đến 15 tháng tuổi, và mũi thứ hai sẽ tiêm khi con từ 4 đến 6 tuổi.
Từ 12 đến 23 tháng tuổi, con nên được tiêm mũi đầu tiên của vắc-xin viêm gan A để bảo vệ khỏi bệnh nhiễm trùng gan có thể dẫn đến suy gan. Mũi thứ hai sẽ được tiêm sau ít nhất 6 tháng.
Trước khi có vắc-xin thủy đậu, bệnh này rất phổ biến ở trẻ nhỏ. Giờ đây, con sẽ được tiêm mũi đầu tiên từ 12 đến 15 tháng tuổi và mũi thứ hai khi con từ 4 đến 6 tuổi để bảo vệ khỏi bệnh do virus varicella gây ra.
Hồ bơi là nơi vui chơi thú vị nhưng cũng tiềm ẩn nhiều nguy hiểm. Quan trọng nhất: không bao giờ để con một mình gần hồ bơi. Bạn cũng có thể cho con học bơi sớm từ 1 tuổi và đảm bảo hồ bơi có hàng rào đủ cao để giữ an toàn.
Mẹo chăm sóc bé 12 tháng tuổi
Giảm đau mỏi cánh tay
Nếu bạn cảm thấy đau cổ tay khi bế con, đặc biệt là phía trong cổ tay gần ngón cái, thì đây có thể là dấu hiệu của viêm gân DeQuervain, còn gọi là “ngón tay mẹ bầu”. Tình trạng này không phải hội chứng ống cổ tay mà là do gân ngón cái bị viêm do sử dụng cổ tay quá nhiều. Khi bạn bế con dưới nách, cổ tay và ngón cái phải chịu phần lớn trọng lượng, cộng với việc giữ nước sau sinh có thể khiến tình trạng này nghiêm trọng hơn. Nếu gặp tình trạng này, hãy cố gắng nghỉ ngơi cổ tay nhiều nhất có thể. Khi bế con, giữ cổ tay thẳng, tránh gập xuống. Nếu cơn đau kéo dài, bác sĩ có thể đề xuất đeo nẹp cổ tay hoặc tiêm cortisone (an toàn cho mẹ đang cho con bú), thậm chí trong trường hợp nghiêm trọng, có thể cần phẫu thuật. Để giảm đau và phòng tránh tình trạng này, bạn có thể thử tập luyện với tạ nhẹ để tăng sức mạnh cho cánh tay và vai, dùng gối đỡ tay khi cho con bú, luân phiên đổi tay khi bế con và mang đồ. Sử dụng địu em bé cũng là một cách hiệu quả để dồn trọng lượng từ tay sang lưng, giúp tay được nghỉ ngơi nhiều hơn. Nếu cơn đau kéo dài, bạn có thể chườm nóng để thư giãn cơ bắp và giảm viêm. Những điều chỉnh nhỏ này sẽ giúp bạn cảm thấy thoải mái hơn trong hành trình chăm con yêu.
Nghịch đồ ăn
Bóp nát khoai lang trong tay là một thí nghiệm thú vị, bôi đầy lên khay ăn chẳng khác nào một tác phẩm nghệ thuật, còn quét xuống sàn thì rõ ràng là một bài học về “ném cái này xuống thì sẽ thế nào nhỉ?”. Còn chuyện ăn ư? À, đó chỉ là một phần nhỏ trong “chương trình” thôi. Nếu bạn muốn con tập trung ăn hơn là bày bừa, thử đưa ít đồ ăn một lần, mỗi loại một chút thôi. Đồ ăn quá nhiều hay quá nhiều lựa chọn có thể khiến con bị “choáng” và chẳng buồn ăn. Cũng đừng làm quá lên khi con nghịch đồ ăn, nhưng nên có giới hạn rõ ràng. Bóp nhẹ miếng khoai rồi đưa lên miệng thì được, nhưng ném tung tóe khắp nơi thì không ổn chút nào. Quan trọng nhất là đừng ép con ăn. Hãy để con ăn theo nhu cầu và tránh phản ứng quá mạnh nếu con nghịch ngợm, vì có khi con chỉ đang thử xem bạn sẽ phản ứng thế nào. Và nếu có gì con thích hơn cả việc chơi với đồ ăn, thì đó chính là nhìn bạn sốt ruột vì con chơi với đồ ăn!
Với con yêu, giờ ăn không chỉ để ăn mà còn là lúc khám phá thế giới.
Sắp xếp mọi thứ gọn gàng hơn
Nếu nhà bạn có nhiều tầng, hãy chuẩn bị một góc thay tã ở mỗi tầng (nếu có thể), để không phải chạy lên chạy xuống mỗi lần thay bỉm cho con. Đừng quên để sẵn vài bộ quần áo dự phòng ngay đó để tiện thay luôn khi cần. Trong tủ quần áo của con, bạn có thể lắp thêm một thanh treo thấp hơn để tăng gấp đôi không gian treo đồ. Nếu có chỗ để thêm kệ, càng tốt! Kệ có thể dùng để xếp thêm bỉm, quần áo trái mùa (bỏ trong hộp nhựa trong suốt để dễ tìm) hay những món đồ lặt vặt khác. Khi con lớn hơn và bắt đầu quan tâm đến đồ chơi, sách vở, hãy đặt một giỏ nhỏ hoặc thùng đồ chơi trong mỗi phòng mà hai mẹ con hay ở. Như vậy, con luôn có đồ để chơi mà bạn cũng không phải chạy đi tìm. Nhưng cũng nên cân nhắc “giữ lại” một căn phòng (có thể là phòng khách, phòng ngủ của bố mẹ hoặc góc làm việc) làm “khu vực không có đồ của con” – một chỗ để bạn thư giãn mà không bị bao vây bởi núi đồ chơi đầy màu sắc!
Khuyến khích con tập đi
Cho con nhiều cơ hội đứng và di chuyển bằng chính đôi chân của mình. Xe tập đi là một lựa chọn tốt để con rèn luyện khả năng di chuyển, nhưng ngoài ra, bạn cũng có thể tạo thêm cơ hội để con tự khám phá. Để con đẩy một chiếc xe nôi nhỏ hay đơn giản là ngồi cách con vài bước chân, cầm theo món đồ chơi yêu thích để dụ con bước về phía bạn đều là những cách hiệu quả.
Mỗi bước chân nhỏ bé hôm nay là cả một hành trình lớn lao ngày mai!
Con thích kéo tóc mẹ?
Nếu con có sở thích “túm tóc” mỗi khi được bế, hãy giúp đôi tay nhỏ bé ấy bận rộn hơn bằng những trò chơi dùng ngón tay như vỗ tay, múa hát hoặc cho con cầm một thứ khác để kéo mà không làm đau ai cả. Một chú thú bông lông dài có thể là lựa chọn tốt để con kéo thoải mái mà mẹ vẫn yên tâm. Bạn cũng có thể cho con tiếp xúc với nhiều loại chất liệu khác nhau như vải mềm, mượt, xù hay lông mịn để con có cảm giác mới lạ mà không cần phải “thử” trên tóc mẹ. Nếu con lại với tay kéo tóc, hãy nhanh chóng đưa cho con một chiếc gối lông mềm để con có thứ khác mà nghịch.
Chọn thú nhồi bông an toàn cho con
Nếu bạn đang muốn mua thú nhồi bông cho con, hãy lưu ý chọn những loại không có cúc, hạt hoặc các chi tiết nhỏ dễ rơi ra và bị con cho vào miệng. Quần áo, phụ kiện hay bất cứ thứ gì được dán keo hoặc may không chắc chắn cũng có thể trở thành thứ con nhai nghịch. Trước khi mua, hãy kiểm tra kỹ tai, chân, đuôi và các bộ phận khác để đảm bảo không có dây kẽm bên trong. Ngay cả khi dây kẽm đã được bọc lông, vẫn có nguy cơ lòi ra và gây nguy hiểm cho con.
Bé 12 tháng tuổi đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong hành trình phát triển, khi con ngày càng độc lập và bộc lộ nhiều kỹ năng mới. Đây là thời điểm cha mẹ cần kiên nhẫn, yêu thương và đồng hành để giúp bé phát triển toàn diện cả về thể chất lẫn tinh thần. Hãy tận hưởng từng khoảnh khắc bên con, vì mỗi ngày đều mang đến những trải nghiệm đáng nhớ và ý nghĩa trong hành trình lớn khôn của bé!
Câu hỏi thường gặp
Bé nên ăn ba bữa chính và hai bữa phụ mỗi ngày, với khẩu phần phù hợp với nhu cầu dinh dưỡng và sự phát triển của bé. Hãy đảm bảo cung cấp đủ các nhóm thực phẩm như ngũ cốc, protein, rau củ, trái cây và sữa.
Hãy tạo ra một môi trường an toàn và khuyến khích bé tự đứng và bước đi. Bạn có thể sử dụng đồ chơi kéo đẩy để hỗ trợ bé trong quá trình tập đi. Luôn giám sát và đảm bảo an toàn cho bé trong suốt quá trình này.
Việc cai sữa có thể bắt đầu từ 12 tháng tuổi, nhưng thời điểm cụ thể phụ thuộc vào sự sẵn sàng của cả mẹ và bé. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ nhi khoa để có kế hoạch cai sữa phù hợp.
Bé thường cần khoảng 11 đến 14 giờ ngủ mỗi ngày, bao gồm giấc ngủ ban đêm và một đến hai giấc ngủ ngắn ban ngày.
Hãy kiên nhẫn và không ép buộc bé ăn. Tiếp tục giới thiệu các loại thực phẩm mới và tạo môi trường ăn uống thoải mái. Nếu lo lắng về thói quen ăn uống của bé, hãy tham khảo ý kiến chuyên gia dinh dưỡng hoặc bác sĩ nhi khoa