Em Bé 13 Tháng Tuổi: Giai Đoạn Khám Phá và Phát Triển Mới

Vậy là bạn đã bước sang năm thứ hai đồng hành cùng con yêu rồi! Nếu năm đầu tiên trôi qua nhanh như một cơn gió, thì năm nay sẽ còn nhiều điều thú vị hơn nữa khi con tiếp tục lớn lên và khám phá thế giới xung quanh. Giờ con đã di chuyển linh hoạt hơn, có thể đang đi men theo đồ đạc hoặc thậm chí đã tự bước đi. Điều đó cũng có nghĩa là con sẽ nghịch ngợm hơn, tò mò hơn và luôn muốn chui vào những chỗ không nên chui. Nếu chưa khóa tủ bếp thì đây chính là lúc rồi đấy! Dù chưa nói được nhiều, con vẫn có cách riêng để “nói chuyện” với bố mẹ. Khi muốn gì đó, con có thể chỉ tay, kéo áo bạn lôi vào bếp, hoặc thẳng tay giật ngay điện thoại từ tay bạn nếu muốn chơi! Hãy cùng Our Baby xem tháng này con yêu 13 tháng tuổi sẽ mang đến những bất ngờ gì nữa nhé!

Nội dung chính

Sự phát triển của bé 13 tháng tuổi

Lưu ý chung

fy-moon-white

Những điều cơ bản về giấc ngủ

Ở tuổi này, con cần ngủ khoảng 11 đến 14 tiếng mỗi ngày, bao gồm cả giấc ngủ ngắn ban ngày. Thông thường, con sẽ có hai giấc ngủ ngắn, mỗi giấc kéo dài từ 1 đến 2 tiếng. Nếu con vẫn đang ngủ đủ giấc và không quấy đêm, thì cứ để con theo nhịp sinh hoạt tự nhiên của mình nhé!

Artboard 1

Những điều cơ bản về việc cho trẻ ăn

Ở tuổi này, con cần uống khoảng 2 đến 3 cốc sữa nguyên kem mỗi ngày (tương đương 480 - 720ml) và từ 1 đến 4 cốc nước. Nước trái cây thì nên hạn chế, không quá ½ cốc (khoảng 120ml) mỗi ngày thôi nhé, vì uống nhiều có thể khiến con no mà lại không cung cấp đủ dinh dưỡng cần thiết.

Bạn có biết?

Một số bé ở tuổi này đã có thể tập uống bằng cốc không nắp. Và tất nhiên, chuyện đổ nước tung tóe là không thể tránh khỏi! Nhưng đừng lo, con cần thời gian để học mà, ba mẹ cứ kiên nhẫn nhé!

Ở tháng thứ 13, con có thể đang đi men theo đồ vật hoặc thậm chí đã tự bước đi, nhưng cũng có bé cần thêm chút thời gian trước khi có những bước chân đầu tiên. Thông thường, các bé sẽ bắt đầu đi vững vào khoảng tháng thứ 14, nhưng cũng có bé chờ đến tháng 15 hoặc muộn hơn. Nếu con còn vụng về, hay vấp ngã hoặc đâm vào đồ đạc, thì ba mẹ cũng đừng lo lắng quá. Khả năng quan sát độ sâu và sự phối hợp của con vẫn đang dần hoàn thiện, nên té ngã là chuyện bình thường. Ở tuổi này, hầu hết các bé cũng đã biết uống sữa bằng cốc, nói được ít nhất một hoặc hai từ quen thuộc và chỉ tay vào thứ mình muốn. Con cũng đang rất quan tâm đến quy luật “nguyên nhân – kết quả”: ví dụ như “Nếu mình thả cái thìa xuống đất, chắc chắn ai đó sẽ nhặt lên… hết lần này đến lần khác”Con cũng bắt đầu bắt chước bạn rất giỏi – bạn chạm vào mũi, con cũng chạm vào mũi theo. Nhưng không phải lúc nào cũng đáng yêu đâu nhé, vì thay tã có thể trở thành một “cuộc chiến” khi con không chịu nằm yên. Thậm chí, con có thể thích chạy loanh quanh mà chẳng cần mặc gì cả! Về mặt cảm xúc, con bắt đầu thử nghiệm những mối quan hệ đầu tiên với bạn bè, và cũng bắt đầu bộc lộ đủ loại tâm trạng khác nhau, từ dịu dàng, đáng yêu cho đến cáu kỉnh, bướng bỉnh hết mức. Ba mẹ hãy huẩn bị tinh thần nhé, vì con đang bước vào giai đoạn “khám phá bản thân” rồi đấy!

Tốc độ phát triển của bé 13 tháng tuổi

Khi bước vào năm thứ hai, tốc độ phát triển của con sẽ bắt đầu chậm lại một chút. Từ giai đoạn này, con sẽ lớn lên theo kiểu chậm mà chắc – ít nhất là cho đến khi con bước vào tuổi tiền dậy thì. Ở tháng thứ 13, bé gái thường nặng từ 6,8 đến 12,2 kg và cao khoảng 68,5 đến 81 cm. Bé trai có xu hướng nặng hơn một chút, khoảng 8,1 đến 12,7 kg và cao từ 71 đến 81 cm. Nhưng đừng quá lo lắng về con số, vì mỗi bé có tốc độ phát triển khác nhau. Quan trọng là bác sĩ vẫn thấy con đang phát triển ổn định theo biểu đồ tăng trưởng của riêng con. Nếu trước đây con bú bình, có thể bạn đã bắt đầu cai bình cho con, hoặc đang trong quá trình thực hiện. Trừ khi bác sĩ có khuyến nghị khác, trẻ nên bắt đầu tập cai bình từ 12 tháng tuổi, và theo khuyến nghị của Hiệp hội Nhi khoa Hoa Kỳ (AAP), nên bỏ hoàn toàn bình sữa trước 15 tháng. Tuy nhiên, nếu con vẫn còn bám víu vào một vài bình sữa cuối cùng, cũng đừng quá căng thẳng. Việc này có thể mất vài tháng, và hầu hết các bé thích được chuyển đổi từ từ hơn là cắt ngay lập tức. Quan trọng nhất là con đã chuyển từ sữa công thức sang sữa bò nguyên kem, vì con đã chính thức bước vào tuổi tập đi. Nếu con vẫn còn bú mẹ, thì không có gì phải vội cả. Các chuyên gia cho rằng con có thể tiếp tục bú mẹ miễn là cả mẹ và con đều cảm thấy thoải mái. Nhưng bạn cũng có thể tập cho con làm quen với sữa bò bằng cốc. Sữa bò nguyên kem có nhiều vitamin D hơn sữa mẹ, đây là dưỡng chất rất cần thiết cho sự phát triển của con. Ngoài ra, nó cũng cung cấp lượng chất béo quan trọng cho sự phát triển toàn diện của con yêu. Dù con đang uống gì, hãy đảm bảo con không uống quá nhiều, vì uống quá nhiều sữa hay nước có thể làm con no và không còn muốn ăn thức ăn đặc. Tốt nhất, nên giới hạn lượng sữa bò từ 480 – 720ml mỗi ngày, vì uống quá nhiều có thể làm giảm hấp thụ sắt, dẫn đến thiếu máu nếu con không ăn đủ thực phẩm giàu sắt.

Sức khỏe của bé 13 tháng tuổi

Khi con ngày càng di chuyển giỏi hơn và cũng tự tin hơn, chắc chắn bạn sẽ phải “soát xét” lại nhà cửa để đảm bảo an toàn cho con. Nhưng dù có cẩn thận đến đâu, vẫn khó tránh khỏi những cú va đầu hay trầy xước đầu gối. Với trẻ tập đi, mấy vụ té ngã này gần như là chuyện thường ngày. Ốm vặt cũng vậy, nhất là khi con đi nhà trẻ hoặc chơi chung với nhiều bạn khác. Miễn là con đã tiêm đủ vắc-xin, thì mấy lần cảm sốt lặt vặt này cũng không đáng lo. Thậm chí, đó còn là cách để hệ miễn dịch của con dần mạnh hơn nữa!

Sức khỏe của bé 13 tháng tuổi

Cảm lạnh ở bé yêu

Dù con có khỏe mạnh cỡ nào thì mỗi năm vẫn có thể bị cảm lạnh hay ốm vặt đến 8-10 lần. Nghe có vẻ nhiều nhưng đừng lo, hầu hết mấy cơn cảm sốt này sẽ tự khỏi sau khoảng một tuần đến 10 ngày. Không có thuốc trị dứt điểm cảm lạnh, nhưng bạn có thể giúp con thấy dễ chịu hơn bằng cách cho con uống nhiều nước hoặc thêm chút Pedialyte để tránh mất nước. Cứ yên tâm, chỉ cần nghỉ ngơi đầy đủ là con sẽ khỏe lại nhanh thôi!

Chuyện “đầu ra” của con

Với bạn, tủ quần áo chỉ là chỗ để đồ. Nhưng với con, đó là núi Everest đang chờ được chinh phục! Trẻ con rất thích leo trèo, và thực tế là tai nạn đồ đạc đổ ngã xảy ra không ít, thậm chí có thể cực kỳ nguy hiểm. Cách tốt nhất để tránh rủi ro là cố định chắc chắn các món đồ như tủ, kệ, TV vào tường. Đừng đợi đến khi con bắt đầu leo trèo mới lo nhé, phòng trước vẫn hơn!

An toàn ghế ngồi ô tô

Chọn ghế ngồi ô tô cho con, quan trọng nhất là an toàn, chứ không phải ghế nào trông xinh xắn hơn đâu nhé! Ghế quay về phía sau vẫn là lựa chọn an toàn nhất cho bé, vì nó giúp bảo vệ đầu, cổ và cột sống tốt hơn nếu có va chạm. Hãy để con ngồi ghế quay về sau càng lâu càng tốt, ít nhất là cho đến khi con đạt giới hạn chiều cao và cân nặng của ghế – và tuyệt đối không đổi sang ghế quay trước trước 2 tuổi!

Ngăn đồ đạc đổ ngã

Với bạn, tủ quần áo chỉ là chỗ để đồ. Nhưng với con, đó là núi Everest đang chờ được chinh phục! Trẻ con rất thích leo trèo, và thực tế là tai nạn đồ đạc đổ ngã xảy ra không ít, thậm chí có thể cực kỳ nguy hiểm. Cách tốt nhất để tránh rủi ro là cố định chắc chắn các món đồ như tủ, kệ, TV vào tường. Đừng đợi đến khi con bắt đầu leo trèo mới lo nhé, phòng trước vẫn hơn!

Chăm sóc răng cho con

Giờ con đã có nhiều hơn một hai chiếc răng xinh, nên việc chải răng hàng ngày lại càng quan trọng hơn. Tốt nhất, bạn nên đánh răng cho con hai lần mỗi ngày, mỗi lần khoảng hai phút, dùng một lượng kem đánh răng có chứa fluoride bằng hạt gạo trên bàn chải dành riêng cho trẻ nhỏ. Thời điểm lý tưởng là sau bữa sángsau bữa ăn nhẹ buổi tối. Tạo thói quen sớm sẽ giúp con có hàm răng khỏe đẹp dài lâu!

Mẹo chăm sóc bé 13 tháng tuổi

Cắt cữ bú đêm

Bú bình hay bú mẹ vào giữa đêm có thể là cách nhanh nhất để ru con ngủ lại, nhưng ở tuổi này, con không còn cần ăn đêm nữa. Cũng giống như người lớn, hầu hết các bé tập đi có thể ngủ xuyên đêm từ 10 đến 12 tiếng mà không cần ăn gì. Vấn đề là nếu con đã quen có “bữa phụ nửa đêm”, thì con sẽ tiếp tục thức dậy đòi ăn, ngay cả khi không thực sự đói. Và điều đó đồng nghĩa với việc bạn cũng sẽ phải thức dậy mỗi đêmNgoài ra, uống quá nhiều sữa vào ban đêm có thể làm con no và không muốn ăn sáng. Nếu không phải nước lọc, việc bú sữa vào ban đêm cũng có thể gây sâu răng. Có hai cách để bỏ bú đêm. Một là cắt hẳn ngay lập tức – đêm nào con khóc đòi bú cũng ráng giữ vững lập trường, dù có thể sẽ phải trải qua vài đêm khá “căng thẳng”. Hai là giảm dần, bằng cách thay sữa bằng nước mỗi đêm để con dần hiểu rằng đêm không phải là lúc để ănTuy nhiên, có một số bé sẽ tiếp tục thức dậy ngay cả khi chỉ để uống nước. Nếu con rơi vào trường hợp này, thì có lẽ bạn sẽ phải áp dụng phương pháp “cắt ngay lập tức” thôi!

Chọn giày cho con

Bây giờ con đã bắt đầu tập đi (hoặc sắp đi được), thì khi ra ngoài, con sẽ cần một đôi giày phù hợp. Ở trong nhà, con vẫn có thể đi chân trần hoặc mang tất chống trượt. Để chọn giày đúng cỡ, bạn hãy đo chân con khi con đang đứng, chứ không phải khi ngồi. Sau đó, kiểm tra khoảng cách bằng cách ấn ngón tay cái lên phần đầu giày – khoảng cách giữa ngón chân dài nhất và đầu giày nên chừa ra tầm 1,2 cmDù bé lớn nhanh, cũng đừng mua giày rộng hơn một cỡ để “để dành”, vì giày quá rộng có thể khiến con đi không vững, dễ bị phồng rộp và đau chân.

Bé vui bước, mẹ an tâm – Đừng quên kiểm tra chất liệu, kích cỡ và độ linh hoạt khi mua giày cho con nhé!

Đã đến lúc cai sữa mẹ chưa?

Bú mẹ có thể tiếp tục bao lâu tùy theo bạn và con, miễn là cả hai đều thoải mái. Nhưng đến một lúc nào đó, một trong hai người sẽ muốn dừng lại. Nếu bạn là người sẵn sàng trước, thì cũng đừng cảm thấy có lỗi – bạn đã làm rất tốt rồi! Bạn có thể bắt đầu bằng cách nói cho con hiểu rằng con đã lớn và không cần bú nữa. Dù con chưa nói được nhiều, nhưng con có thể hiểu những gì bạn nói. Thời điểm cũng rất quan trọng. Đừng cai sữa vào lúc con đang trải qua một thay đổi lớn như bị ốm, bắt đầu đi nhà trẻ hay chuyển nhà. Nếu có quá nhiều thứ xảy ra cùng lúc, con có thể thấy quá tảiMột cách khác để giảm dần việc bú là không chủ động cho con bú, chỉ đợi khi con đòi. Cách này giúp con tự nhiên cắt giảm số lần bú mà không bị ép buộc. Bạn cũng có thể rút ngắn thời gian bú từng chút một, để con dần mất hứng thú. Nếu mỗi lần bú không còn thỏa mãn như trước, con sẽ dễ chấp nhận bỏ bú hơn. Ngoài ra, bạn có thể thay đổi lịch trình. Nếu con thường bú vào những khung giờ nhất định, hãy tìm cách đánh lạc hướng – ví dụ, nếu con hay bú vào buổi sáng, bạn có thể dắt con đi chơi hoặc cho con ăn một món yêu thích vào thời điểm đó.

Giúp con học các bộ phận trên cơ thể

“Mũi con đâu? Đây này!” – Trò chơi gọi tên bộ phận cơ thể không chỉ vui mà còn giúp con phát triển kỹ năng ngôn ngữ. Bắt đầu với các đặc điểm trên mặt như mũi, miệng, tai, bạn có thể chạm vào và gọi tên từng bộ phận để con nhớ. Ngoài ra, có thể kết hợp với bài hát “Đầu, vai, gối, chân” để con vừa học vừa vận động. Nhưng cẩn thận khi dạy đến phần mắt nhé – tránh để con “táy máy” mạnh quá!

Học tên các bộ phận trên cơ thể thật dễ dàng và vui nhộn!

Thiết lập thói quen đi ngủ

Trẻ nhỏ rất cần một lịch trình ổn định, vì nó giúp con cảm thấy an toàn và dễ thích nghi hơn. Nếu chưa có, đây là thời điểm tốt để thiết lập thói quen đi ngủ. Một trình tự lý tưởng kéo dài 30 – 45 phútlặp lại mỗi tối theo cùng một trình tự. Bạn có thể bắt đầu bằng một bồn tắm ấm, vì nước ấm giúp con thư giãn. Sau đó, thay đồ ngủ cho con, chọn những bộ mềm mại, thoải mái để tạo cảm giác sẵn sàng đi ngủ. Nếu bữa tối cách giờ ngủ khá xa, bạn có thể cho con ăn nhẹ một chút để tránh bị đói giữa đêm. Một ít bánh quy với phô mai, hoặc chuối với sữa là những lựa chọn tốt. Đừng quên đánh răng – nếu chưa tạo thói quen này, bây giờ là lúc thích hợp để bắt đầu. Vi khuẩn từ thức ăn có thể tích tụ qua đêm và gây sâu răng. Sau đó, bạn có thể đọc một câu chuyện ngắn với giọng trầm nhẹ để giúp con dễ đi vào giấc ngủ.

Khi con nghịch đủ thứ

Với con, mọi thứ đều đáng để khám phá. Con sẽ chạm vào, kéo, và cho vào miệng bất cứ thứ gì không bị khóa lại. Bạn có thể cấm con đụng vào một số thứ, nhưng thực tế là con sẽ không nghe đâu. Bé ở tuổi này chưa kiểm soát được sự tò mò, nên thay vì chỉ nói “không”, tốt nhất là giữ những thứ nguy hiểm ngoài tầm vớiCách tốt nhất là chủ động đưa cho con thứ con có thể chơi, thay vì đợi con tự tìm ra món đồ mình muốn nghịch. Ví dụ, khi đi siêu thị, bạn có thể đưa cho con một hộp ngũ cốc để cầm; lúc gấp quần áo, cho con một cái áo thun để nghịch. Quan trọng là đừng phản ứng quá mạnh mỗi khi con nghịch phá. Ngay cả khi bạn la mắng, con vẫn thấy đó là một cách để thu hút sự chú ý, và lần sau có thể làm lại.

Giúp con bớt lo lắng khi xa mẹ

Có bé thì vẫy tay tạm biệt vui vẻ khi mẹ đi, nhưng cũng có bé khóc lóc vật vã khi bị để lại với người trông trẻ hay ở nhà trẻ. Để giúp con giảm bớt lo lắng, bạn có thể nói trước với con: “Mẹ đi chợ một lát rồi sẽ về nhé.” Con có thể không thích nghe điều đó, nhưng ít ra con sẽ không bị bất ngờ khi bạn rời đi. Trước khi đi, hãy để sẵn một vài món đồ chơi yêu thích, điều đó có thể giúp con bớt buồn hơn. Khi tạm biệt con, hãy làm nhanh gọn và nhẹ nhàng. Nếu bạn bịn rịn hay tỏ ra buồn bã, con sẽ càng lo lắng hơn. Tương tự, khi về nhà, đừng làm quá lên. Nếu bạn ôm chầm lấy con và thể hiện quá nhiều cảm xúc, con sẽ càng bám mẹ hơn trong những lần sau. Hãy tỏ ra bình thường, và dần dần con cũng sẽ thấy mọi chuyện không có gì đáng sợ cả!

Bé 13 tháng tuổi đang bước vào một giai đoạn đầy thú vị, khi con tò mò khám phá thế giới và phát triển nhiều kỹ năng quan trọng. Đây là thời điểm lý tưởng để cha mẹ đồng hành, khuyến khích bé học hỏi và rèn luyện tính tự lập. Với sự kiên nhẫn, yêu thương và phương pháp giáo dục phù hợp, bé sẽ có nền tảng vững chắc để tiếp tục phát triển toàn diện. Hãy tận hưởng hành trình nuôi dạy con với thật nhiều niềm vui và yêu thương!

Câu hỏi thường gặp

Con 13 tháng tuổi vẫn chưa biết đi, có đáng lo không?

Không đâu! Mỗi bé có tốc độ phát triển khác nhau. Một số bé có thể tự đi từ 12 tháng, nhưng nhiều bé đến 14 – 15 tháng (hoặc muộn hơn) mới thực sự bước đi vững vàng. Miễn là con vẫn bò, đứng hoặc đi men theo đồ vật, bạn cứ yên tâm để con phát triển theo nhịp riêng của mình.

Bé 13 tháng tuổi nên ngủ bao nhiêu tiếng một ngày?

Ở tuổi này, con cần ngủ từ 11 – 14 tiếng/ngày, bao gồm cả giấc ngủ đêm và giấc ngủ ngắn ban ngày. Hầu hết các bé vẫn ngủ 2 giấc ngắn mỗi ngày, mỗi giấc khoảng 1 – 2 tiếng.

Con có cần uống sữa công thức nữa không?

Nếu con đã tròn 1 tuổi và ăn dặm tốt, bạn có thể chuyển sang sữa bò nguyên kem thay vì sữa công thức. Nếu con vẫn đang bú mẹ, bạn có thể tiếp tục nếu cả hai mẹ con đều cảm thấy thoải mái.

Có nên bỏ hoàn toàn bình sữa cho con chưa?

Các chuyên gia khuyên nên bắt đầu cai bình sữa từ 12 tháng tuổi và bỏ hẳn trước 15 tháng. Nếu con vẫn còn quá bám bình, bạn có thể thực hiện dần dần bằng cách giảm tần suất bú bình và tập cho con uống sữa bằng cốc.

Con có thể uống bao nhiêu sữa mỗi ngày?

Ở tuổi này, con nên uống khoảng 480 – 720ml sữa bò nguyên kem mỗi ngày. Uống quá nhiều sữa có thể làm giảm hấp thụ sắt và ảnh hưởng đến bữa ăn chính.