Nội dung chính
Chào mừng bạn đến với tam cá nguyệt thứ hai – giai đoạn được nhiều mẹ bầu yêu thích nhất trong hành trình mang thai. Đây là thời điểm cơ thể bạn bắt đầu cảm thấy thoải mái hơn khi các triệu chứng khó chịu ban đầu như buồn nôn hay căng tức ngực dần biến mất. Đồng thời, bạn cũng sẽ cảm nhận rõ hơn sự phát triển của bé yêu qua những thay đổi đáng kinh ngạc. Hãy cùng Our Baby khám phá những điều thú vị và những lưu ý quan trọng trong giai đoạn đặc biệt này!
Khi nào tam cá nguyệt thứ hai bắt đầu và kết thúc?
Tam cá nguyệt thứ hai thường được xem là “thời kỳ vàng” của thai kỳ. Lúc này, mẹ bầu thường cảm thấy dễ chịu hơn so với tam cá nguyệt đầu tiên, vì những triệu chứng mệt mỏi, buồn nôn giảm đáng kể. Tuy nhiên, đây cũng là lúc cơ thể cần thích nghi với sự thay đổi lớn khi em bé phát triển nhanh chóng. Việc hiểu rõ các triệu chứng này giúp mẹ bầu tự tin hơn trong việc chăm sóc bản thân và chuẩn bị tốt cho những tháng tiếp theo.
Tam cá nguyệt thứ hai bắt đầu từ khoảng tuần thứ 14 của thai kỳ và kéo dài đến hết tuần 27, tương ứng với tháng thứ 4 đến tháng thứ 6 của thai kỳ. Tổng cộng, giai đoạn này kéo dài khoảng 14 tuần.
Các triệu chứng của tam cá nguyệt thứ hai là gì?
Trong tam cá nguyệt thứ hai, nhiều triệu chứng khó chịu ban đầu như buồn nôn hay đau tức ngực sẽ giảm dần hoặc biến mất. Tuy nhiên, một số triệu chứng khác như ợ nóng (trào ngược dạ dày) và táo bón có thể vẫn tiếp diễn. Bên cạnh đó, một số thay đổi mới có thể xuất hiện khi bụng bầu của bạn tiếp tục lớn lên và nồng độ hormone thai kỳ trong cơ thể tăng cao. Dưới đây là những triệu chứng thường gặp trong giai đoạn này:
Ngạt mũi:
Tình trạng này xảy ra do lưu lượng máu tăng lên ở các màng nhầy trong mũi. Bạn thậm chí có thể bắt đầu ngáy khi ngủ dù trước đây chưa từng xảy ra! Tin vui là có một số loại thuốc không kê đơn (OTC) an toàn cho thai kỳ mà bạn có thể sử dụng. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng thuốc.
Sưng nhẹ ở mắt cá chân và bàn chân:
Khoảng 3 trong số 4 phụ nữ mang thai gặp phải tình trạng sưng phù này, thường bắt đầu từ tuần thứ 22 (đôi khi sớm hơn) và kéo dài đến lúc sinh. Để giảm sưng phù, bạn nên:
- Duy trì hoạt động, chẳng hạn như đi bộ nhẹ nhàng.
- Gác chân lên cao khi nghỉ ngơi.
- Tránh đứng hoặc ngồi lâu một chỗ.
- Nằm ngủ nghiêng sang một bên để giảm áp lực lên mạch máu.
Khi nào nên gọi bác sĩ về các triệu chứng trong tam cá nguyệt thứ hai?
Phần lớn thời gian trong tam cá nguyệt thứ hai sẽ diễn ra êm ả, nhưng vẫn có một số triệu chứng cần bạn theo dõi kỹ và báo ngay cho bác sĩ nếu gặp phải:
- Chảy máu âm đạo nhiều: Đây có thể là dấu hiệu của vấn đề nghiêm trọng cần được can thiệp kịp thời.
- Đau bụng dữ dội hoặc sốt cao trên 38,6°C (101,5°F): Các triệu chứng này có thể cảnh báo nhiễm trùng hoặc biến chứng nghiêm trọng.
- Dấu hiệu tiểu đường thai kỳ: Hãy chú ý nếu bạn thường xuyên khát nước, đi tiểu nhiều, mệt mỏi quá mức, hoặc ngáy ngủ. Đừng lo lắng, bạn sẽ được kiểm tra glucose từ tuần 24-28 để xác định chính xác.
- Tăng cân đột ngột, mờ mắt hoặc thay đổi thị lực, và sưng phù nghiêm trọng ở mặt và tay: Đây có thể là dấu hiệu của tiền sản giật – một tình trạng nguy hiểm cần được theo dõi sát sao.
Em bé phát triển như thế nào trong tam cá nguyệt thứ hai?
Trong giai đoạn này, bé sẽ phát triển rất nhanh, với những thay đổi đáng kinh ngạc:
- Tuần 18: Bé nặng khoảng bằng một miếng ức gà và bắt đầu có thể ngáp hoặc nấc.
- Tuần 21: Bạn sẽ cảm nhận được những cú đạp hay chuyển động đầu tiên khi tay chân bé trở nên linh hoạt hơn.
- Tuần 23: Bé tăng cân nhanh chóng, có thể tăng gấp đôi trọng lượng chỉ trong vòng 4 tuần.
Khi kết thúc tam cá nguyệt thứ hai, em bé có thể nặng khoảng 900g (2 pounds), tương đương một bắp cải nhỏ!
Những cột mốc đáng chú ý trong giai đoạn này:
Tóc, da và móng
- Tuần 16: Tóc bé bắt đầu mọc.
- Tuần 22: Xuất hiện lông mi và lông mày.
- Lanugo: Lớp lông mịn phủ khắp cơ thể giúp giữ ấm cho bé cho đến khi bé bắt đầu tích lũy mỡ ở tam cá nguyệt thứ ba.
- Vernix caseosa: Lớp nhờn bảo vệ làn da bé khỏi nước ối.
Hệ tiêu hóa
- Bé bắt đầu bú và nuốt: Đây là bước chuẩn bị để bé tập bú mẹ sau khi chào đời.
- Nếm thức ăn: Bé có thể cảm nhận mùi vị thông qua nước ối. Điều này góp phần định hình sở thích ăn uống sau này. Vì vậy, mẹ nên ăn uống đa dạng và lành mạnh, bổ sung trái cây, rau củ tươi.
- Đi vệ sinh: Bé bắt đầu “tiểu tiện” đều đặn khi nước ối được nuốt vào và lọc ra.
Các giác quan
- Tuần 22: Tai và mắt của bé di chuyển về đúng vị trí. Bé có thể nghe, nhìn và ngửi. Đôi mắt nhỏ cũng bắt đầu mở ra.
Tim
- Tuần 17: Nhịp tim bé bắt đầu được não kiểm soát thay vì đập tự phát.
- Tuần 20: Bạn có thể nghe nhịp tim của bé bằng ống nghe y tế.
- Tuần 25: Các mao mạch hình thành, giúp vận chuyển oxy qua cơ thể.
Não bộ
- Tuần 26: Não bé kiểm soát các chuyển động như đạp và bắt đầu giúp bé chớp mắt.
Danh sách những việc cần làm trong tam cá nguyệt thứ hai
Giai đoạn này, mẹ hãy ghi nhớ: Ăn uống lành mạnh, tập thể dục đều đặn và nghỉ ngơi đầy đủ. Dưới đây là những việc quan trọng cần làm:
Theo dõi sức khỏe định kỳ
Trong mỗi lần khám thai, bác sĩ sẽ kiểm tra cân nặng, kích thước tử cung, chiều cao đáy tử cung và nhịp tim của bé để đảm bảo mọi thứ tiến triển bình thường.
Lên lịch siêu âm tam cá nguyệt thứ hai
Còn gọi là siêu âm hình thái thai nhi (khoảng tuần 18-22). Lần siêu âm này, bác sĩ sẽ đo kích thước thai nhi, kiểm tra các cơ quan đang phát triển, lượng nước ối, và tiết lộ giới tính nếu mẹ muốn. Tuy nhiên, hãy nhớ chỉ thực hiện siêu âm với bác sĩ, không nên chọn dịch vụ siêu âm lưu niệm như 3D hay 4D ở bên ngoài.
Thực hiện xét nghiệm đường huyết
Khoảng 1/10 phụ nữ mang thai có nguy cơ mắc tiểu đường thai kỳ, nên xét nghiệm đường huyết được khuyến nghị từ tuần 24-28. Nếu kết quả dương tính, bác sĩ có thể yêu cầu thêm xét nghiệm và lập kế hoạch ăn uống phù hợp.
Thảo luận về sàng lọc di truyền
Nếu mẹ có nguy cơ cao hoặc chưa thực hiện, bác sĩ có thể đề nghị các xét nghiệm máu như NIPT hoặc quad screen để phát hiện nguy cơ bất thường nhiễm sắc thể. Nếu kết quả bất thường, có thể cần chọc ối để chẩn đoán chính xác.
Tiêm phòng
- Mùa lạnh và cúm: Đừng quên tiêm phòng cúm.
- Vắc xin Tdap: Dự kiến tiêm ở tam cá nguyệt thứ ba để bảo vệ bé khỏi ho gà sau sinh.
Mua sắm quần áo bầu
Khi bụng bầu bắt đầu lộ rõ, mẹ cần trang phục thoải mái và phù hợp hơn.
Ngủ nghiêng sang một bên
Giai đoạn này, mẹ nên tập thói quen ngủ nghiêng để giảm áp lực lên tĩnh mạch và hỗ trợ tuần hoàn máu.
Luyện tập bài tập Kegel
Dành thời gian mỗi ngày thực hiện bài tập Kegel (3 lần mỗi ngày, mỗi lần 20 cái) để tăng cường cơ sàn chậu, hỗ trợ quá trình sinh nở.
Quyết định về việc biết giới tính thai nhi
Mẹ có thể cân nhắc lợi ích và nhược điểm của việc biết giới tính trước sinh để đưa ra quyết định phù hợp.
Tăng lượng calo hợp lý
Mẹ chỉ cần bổ sung khoảng 300-350 calo mỗi ngày, tương đương một bát yến mạch và một ly sữa.
Ghi lại sự thay đổi của bụng bầu
Chụp ảnh bụng bầu thường xuyên để lưu giữ kỷ niệm, đồng thời lên lịch cho buổi chụp chuyên nghiệp vào tam cá nguyệt thứ ba.
Lên kế hoạch babymoon
Đây là thời điểm lý tưởng để mẹ thư giãn trước khi bé chào đời.
Tìm hiểu về lớp học tiền sản và nơi sinh
Hãy nghiên cứu và đăng ký lớp học tiền sản nếu cần, đồng thời bắt đầu lên kế hoạch chọn nơi sinh (bệnh viện, trung tâm sinh hoặc sinh tại nhà).
Tìm hiểu về chăm sóc trẻ nhỏ
Nếu mẹ dự định quay lại làm việc sau khi nghỉ thai sản, bây giờ là thời điểm phù hợp để tìm hiểu các lựa chọn chăm sóc trẻ như nhà trẻ, bảo mẫu hoặc người thân hỗ trợ.
Những điều cần tránh trong tam cá nguyệt thứ hai
Mặc dù mẹ đã vượt qua những ngày ốm nghén khó chịu, nhưng vẫn cần lưu ý:
- Siêu âm không cần thiết: Hạn chế siêu âm lưu niệm tại các trung tâm không chuyên.
- Nằm ngửa: Tránh nằm ngửa quá lâu vì có thể gây áp lực lên các cơ quan và mạch máu lớn.
- Bồn nước nóng và xông hơi: Không nên sử dụng vì có thể gây tăng nhiệt độ cơ thể quá mức, ảnh hưởng đến thai nhi.
- Yoga nóng: Thay vào đó, mẹ nên tập yoga trong điều kiện mát mẻ.
- Thực phẩm sống hoặc chưa chín kỹ: Vẫn cần tránh hải sản, thịt, trứng sống hoặc chưa chín kỹ để đảm bảo an toàn.
- Sản phẩm chưa tiệt trùng: Tránh phô mai mềm và nước ép chưa tiệt trùng.
Tam cá nguyệt thứ hai là khoảng thời gian bạn có thể tận hưởng cảm giác thoải mái hơn khi mang thai, đồng thời chuẩn bị tinh thần và sức khỏe cho giai đoạn cuối của thai kỳ. Với những thay đổi tích cực cả về thể chất lẫn tinh thần, đây là cơ hội để bạn gắn kết hơn với bé yêu và chăm sóc tốt nhất cho cả hai mẹ con. Chúc bạn tận hưởng hành trình mang thai thật suôn sẻ và hạnh phúc!
Giải đáp nhanh
Từ tuần 14 đến hết tuần 27, tương ứng với tháng thứ 4 đến tháng thứ 6 của thai kỳ.
Các triệu chứng buồn nôn, mệt mỏi giảm; xuất hiện ngạt mũi, sưng nhẹ bàn chân, ợ nóng, và táo bón.
Bé tăng cân nhanh, mọc tóc, mở mắt, nghe được giọng nói, và bắt đầu tập bú, nuốt.
Không nằm ngửa lâu, tránh thực phẩm sống, xông hơi, yoga nóng, và siêu âm không cần thiết
