Mới ba tháng trước con vẫn còn bé xíu, suốt ngày nằm trong vòng tay của bạn, mà bây giờ thì sao? Con đã chính thức bước vào giai đoạn tập đi và gần như không thể ngồi yên quá vài giây! Không chỉ biết đi (hoặc sắp đi được), con còn có thể cúi xuống nhặt đồ, tự uống nước bằng cốc, và thậm chí leo được vài bậc cầu thang bằng tay và đầu gối. Nếu bạn chưa lắp cổng chắn cầu thang, thì bây giờ chính là lúc cần làm ngay – vì con sẽ không ngừng khám phá mọi thứ trong tầm với đâu! Hãy cùng Our Baby xem tháng này con yêu 15 tháng tuổi sẽ mang đến những bất ngờ gì nữa nhé!
Nội dung chính
Sự phát triển của bé 15 tháng tuổi
Lưu ý chung
Những điều cơ bản về giấc ngủ
Ở tuổi này, con cần ngủ khoảng 11 đến 14 tiếng mỗi ngày, bao gồm cả giấc ngủ trưa. Hầu hết các bé 15 tháng tuổi vẫn ngủ hai giấc ngắn trong ngày, mỗi giấc kéo dài từ 1 đến 2 tiếng. Tuy nhiên, một số bé có thể bắt đầu chuyển sang chỉ ngủ một giấc trưa dài thay vì hai giấc ngắn. Nếu con vẫn ngủ ngon và không quấy đêm, thì cứ để con tự điều chỉnh theo nhịp sinh hoạt của mình, không cần ép đâu nhé!
Những điều cơ bản về việc cho trẻ ăn
Ở tuổi này, con nên ăn khoảng ba phần rau mỗi ngày, mỗi phần khoảng 1 đến 2 muỗng canh. Nhưng thực tế thì, con không phải lúc nào cũng hợp tác với rau xanh đâu! Một số loại rau dễ ăn, giàu dinh dưỡng mà con có thể thích là cà rốt, bí đỏ, súp lơ và khoai lang. Nếu con không hứng thú với rau, bạn có thể thử nhiều cách khác nhau – nấu mềm, cắt nhỏ, trộn vào món con thích, hoặc đơn giản là ăn chung với con để làm gương. Quan trọng nhất là kiên nhẫn, vì con sẽ dần làm quen thôi!
Bạn có biết?
Ở tuổi này, một số bé bắt đầu chơi giả vờ – tức là chơi theo kiểu tưởng tượng như khuấy nồi giả vờ nấu ăn hay cầm điện thoại đồ chơi “nói chuyện” với cả nhà. Những trò này nghe có vẻ đơn giản, nhưng thực ra là một bước phát triển quan trọng giúp con rèn luyện trí tưởng tượng và kỹ năng giao tiếp. Nếu con bắt đầu thích kiểu chơi này, bạn có thể nhập vai cùng con – giả vờ nhấp một tách trà con “pha” hay trả lời cuộc gọi giả của con. Càng chơi cùng, con sẽ càng hào hứng sáng tạo hơn đấy!
Bây giờ con đã đi khá vững rồi, và ôi trời, con khám phá mọi nơi không ngừng nghỉ! Đây chính là thời điểm tuyệt vời để khuyến khích con cảm nhận thế giới bằng các giác quan. Bạn có thể cùng con nhìn, nghe, chạm và mô tả những gì con thấy, như “Lông của gấu Teddy mềm nè”, “Cái đài này phát nhạc nhỏ ghê”, hay “Cây ngoài kia cao thật!”. Lúc ăn, bạn cũng có thể giúp con cảm nhận hương vị và màu sắc bằng cách nói về món ăn trước mặt: “Cà rốt màu cam này, thơm quá ha! Để coi nó có giòn không nào!”. Những điều này không chỉ giúp con phát triển giác quan mà còn giúp con học từ mới một cách tự nhiên. Nhưng đừng ngạc nhiên nếu thiên thần nhỏ bỗng trở nên hơi “xấu tính”. Ở tuổi này, con vẫn chưa thực sự hiểu thế nào là chơi cùng nhau, nên khi giật đồ chơi của bạn khác hay đẩy bạn ra để lấy thứ mình thích, con không cố ý làm vậy đâu – chỉ là con chưa biết cách chia sẻ thôi. Để giúp con dần học cách chơi chung, bạn có thể cho con chơi với một bé khác, nhưng đừng mong chờ con sẽ ngay lập tức biết chia sẻ. Lúc này, con vẫn chủ yếu chơi theo kiểu “chơi song song” – tức là mỗi bé tự chơi riêng nhưng vẫn ngồi cạnh nhau. Dần dần, con sẽ học cách giao tiếp và hợp tác tốt hơn. Ngoài ra, bạn có thể sẽ thấy một số hành vi lạ xuất hiện, như con bỗng dưng bò lại dù đã biết đi, hay con thích kéo, đẩy hoặc ậm ừ thay vì nói ra điều mình muốn. Đừng lo, đây là chuyện bình thường. Để giúp con phát triển ngôn ngữ, bạn có thể phản hồi lại bằng cách dịch lời con ra thành câu hoàn chỉnh. Ví dụ, nếu con chỉ tay vào ly nước và ê a, bạn có thể nói: “Con muốn gì đây? À, con muốn uống nước đúng không?”. Nếu con đáp lại bằng một từ rõ ràng, chúc mừng bạn – con đã tiến thêm một bước trong hành trình học nói rồi đấy!
Quá trình phát triển của bé 15 tháng tuổi
Trong buổi khám sức khỏe tháng này, bác sĩ sẽ tiếp tục theo dõi cân nặng và chiều cao của con trên biểu đồ tăng trưởng. Ở tuổi 15 tháng, các bé trai thường nặng khoảng 8,4 – 13,1 kg, cao từ 74 – 84 cm. Bé gái thì nhẹ hơn một chút, khoảng 7,7 – 12,2 kg, cao từ 72 – 83 cm. Dù con có nằm ở mức 5% hay 95% trên biểu đồ, thì cũng đừng quá lo lắng. Quan trọng không phải là con nặng hơn hay nhẹ hơn các bé khác, mà là con có phát triển ổn định theo nhịp riêng của mình hay không. Ví dụ, nếu từ trước đến nay con luôn nằm trong nhóm 30%, thì có khả năng con sẽ duy trì mức đó cho đến khi lớn. Nhưng nếu trước đây con ở mức 60% mà giờ tụt xuống 15%, bác sĩ có thể sẽ cần kiểm tra thêm. Con có bị bệnh gần đây không? Có nguyên nhân sức khỏe nào khiến con chậm lớn không? Hay đơn giản là con chỉ đang phát triển theo một tốc độ khác? Còn về chiều cao, đừng quá bận tâm nếu có sai số. Đo chiều dài của một bé quậy không ngừng thực sự không dễ dàng, nên nếu bác sĩ nói con “thấp hơn lần trước một chút”, thì có thể chỉ là do lần trước đo không chính xác thôi. Cho đến khi con có thể đứng thẳng và chịu đứng yên, số đo chiều cao sẽ không thực sự chính xác lắm đâu.
Về chuyện ăn uống, theo khuyến nghị của Hiệp hội Nhi khoa Hoa Kỳ (AAP), bé 15 tháng tuổi nên hoàn toàn cai bình sữa. Nếu con vẫn bú mẹ, thì có thể tiếp tục bao lâu tùy vào nhu cầu của mẹ và bé. Nhưng nếu con còn bám bình quá nhiều, thì bố mẹ nên giúp con chuyển sang cốc tập uống dần, để con có thể tự lập hơn trong việc ăn uống.
Sức khỏe của bé 15 tháng tuổi
Tháng này con có một buổi khám sức khỏe định kỳ, và lần này sẽ có kha khá thứ để kiểm tra đấy! Bác sĩ sẽ theo dõi sự phát triển của con, kiểm tra cân nặng, chiều cao, tiêm chủng nếu cần, và giải đáp mọi thắc mắc của bố mẹ. Nếu có bất kỳ điều gì lo lắng về giấc ngủ, ăn uống hay hành vi của con, đây chính là cơ hội tốt nhất để hỏi bác sĩ.
Sức khỏe của bé 15 tháng tuổi
Trong lần kiểm tra này, bác sĩ sẽ khám tổng quát cho con và có thể thực hiện một số mũi tiêm quan trọng, bao gồm: Hib (liều cuối), MMR (sởi, quai bị, rubella), PCV13 (phế cầu khuẩn) và thủy đậu – nếu con chưa tiêm ở lần khám 12 tháng. Ngoài ra, con có thể được tiêm DTaP (bạch hầu, uốn ván, ho gà) và viêm gan A, tùy vào lịch tiêm chủng của từng bé.
Tin vui là sau mũi tiêm 15 tháng này, số lần tiêm chủng sẽ giảm dần, nên con sẽ không phải đi tiêm quá thường xuyên nữa.
Bên cạnh việc tiêm phòng, bác sĩ cũng sẽ theo dõi sự phát triển của con, xem con đã đi vững chưa, có biết chỉ tay hay nói được vài từ không. Nếu bố mẹ có bất kỳ thắc mắc nào về sự phát triển, ăn uống hay giấc ngủ của con, đừng ngần ngại hỏi bác sĩ nhé!
Với độ hiếu động của con, mỗi ngày gần như đều kết thúc bằng một buổi tắm để rửa sạch mọi vết bẩn và thức ăn bám trên người. Nhưng tắm cho bé cũng cần đảm bảo an toàn.
Trước khi đặt con vào bồn, hãy kiểm tra nhiệt độ nước trước, tránh quá nóng khiến con bị bỏng da. Nếu có thể, bọc vòi nước bằng vỏ nhựa mềm để con không vô tình đập đầu vào. Khi gội đầu, nên dùng dầu gội không cay mắt để con thoải mái hơn.
Quan trọng nhất, không bao giờ rời mắt khỏi con khi đang tắm, dù chỉ một giây! Ở tuổi này, bé rất hiếu động và chỉ cần một chút sơ suất là có thể xảy ra tai nạn rồi.
Khi nói về chuyện đi ngoài của con, đừng chỉ quan tâm đến số lần, mà hãy để ý đến chất lượng. Việc con vài ngày mới đi một lần không có nghĩa là con bị táo bón đâu.
Dấu hiệu nhận biết táo bón thực sự là khi phân cứng, nhỏ, khô và con phải rặn rất lâu mới đi được. Nếu thấy con có vẻ khó chịu khi đi ngoài, bố mẹ có thể bổ sung thêm nước, rau củ và trái cây giàu chất xơ để giúp con dễ đi hơn.
Ở tuổi này, con mải chơi đến mức quên cả uống nước, mà cơ thể con thì dễ bị mất nước hơn người lớn rất nhiều. Vì vậy, bố mẹ cần chú ý để đảm bảo con uống đủ nước mỗi ngày.
Cách đơn giản nhất để kiểm tra? Xem số lượng tã ướt. Nếu trong 24 giờ, con có ít hơn 6 chiếc tã ướt hoặc tã khô liên tục hơn 2 – 3 tiếng, có thể con đang bị mất nước.
Nếu con không đi tiểu hoặc không có tã ướt trong suốt 8 tiếng, hãy gọi bác sĩ ngay, vì đây là dấu hiệu mất nước nghiêm trọng. Để tránh tình trạng này, bố mẹ nên nhắc con uống nước thường xuyên, nhất là vào những ngày nắng nóng hoặc khi con vận động nhiều.
Ráy tai giúp bảo vệ tai khỏi vi khuẩn và nước, nhưng nếu quá nhiều có thể ảnh hưởng đến thính giác. Đừng dùng tăm bông, vì có thể đẩy ráy tai vào sâu hơn.
Thay vào đó, nhỏ vài giọt dầu khoáng hoặc dầu em bé để làm mềm ráy tai, sau đó nước ấm khi tắm sẽ giúp ráy tai tự bong ra. Nếu thấy tai con bị bít tắc hoặc nghe kém, nên đưa con đi khám bác sĩ.
Mẹo chăm sóc bé 15 tháng tuổi
Con thuận tay trái hay tay phải?
Trước 18 tháng tuổi, hầu hết các bé đều dùng cả hai tay như nhau, nên bố mẹ đừng vội kết luận con thuận tay nào. Tuy nhiên, đa số trẻ sẽ thiên về tay phải, vì chỉ khoảng 10% dân số thuận tay trái. Yếu tố di truyền cũng đóng vai trò quan trọng, nên nếu bố hoặc mẹ thuận tay trái, con có thể giống bạn. Nhưng dù con có thiên về tay nào, đừng ép con dùng tay “đúng”. Việc cố gắng điều chỉnh tay thuận có thể gây căng thẳng không cần thiết cho con. Cứ để con phát triển một cách tự nhiên nhé!
Con hiền quá, không biết giành đồ chơi?
Trẻ con thường có tiếng là đòi hỏi và thích giành đồ, nhưng cũng có những bé khá hiền, thậm chí để yên cho bạn khác lấy mất đồ chơi. Nếu thấy cảnh này, bố mẹ có thể hơi xót, nhưng không phải lúc nào cũng cần can thiệp. Nếu con không tỏ ra buồn hay khó chịu, có thể con đơn giản không quan tâm đến món đồ bị lấy mất. Nhưng nếu con có vẻ khó chịu vì liên tục bị giành đồ, bố mẹ có thể giúp con bằng cách nhẹ nhàng yêu cầu bé kia trả lại đồ chơi. Nếu bạn kia đồng ý, hãy nói “Cảm ơn nhé!”, còn nếu không, cũng đừng giành lại – vì con đang quan sát cách bố mẹ ứng xử và sẽ học theo sau này. Dần dần, con sẽ học cách bảo vệ quyền lợi của mình và biết khi nào cần lên tiếng.

Đừng lo lắng rằng con hiền bây giờ thì lớn lên sẽ dễ bị bắt nạt.
Bé bị cảm thì có nên hoãn tiêm không?
Nếu con chỉ bị cảm nhẹ hoặc sốt nhẹ, bạn không cần hoãn lịch tiêm trừ khi bác sĩ khuyên vậy. Thực tế, trì hoãn tiêm có thể khiến con dễ mắc các bệnh nghiêm trọng hơn. Ngoài ra, trẻ nhỏ – đặc biệt là bé đi nhà trẻ hoặc có anh chị lớn – rất dễ bị cảm. Nếu cứ chờ con khỏe hẳn rồi mới tiêm, có thể bạn sẽ đợi rất lâu. Tuy nhiên, nếu con bị sốt cao trên 38,5°C hoặc có bệnh nghiêm trọng hơn, bác sĩ có thể khuyên bạn dời lịch tiêm. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi quyết định nhé!
Bé ngủ lặt vặt cả ngày – có nên cắt bớt?
Trước 18 tháng, hầu hết các bé vẫn cần hai giấc ngủ ngắn mỗi ngày, mỗi giấc từ 1 – 2 tiếng. Nhưng nếu con chợp mắt lắt nhắt, chẳng hạn 15 phút trên xe, 15 phút trên xe đẩy, thì tổng thời gian ngủ có thể vẫn đủ nhưng không giúp con thực sự nghỉ ngơi. Kết quả? Con vẫn mệt mỏi, cáu gắt, dù có vẻ như đã ngủ đủ giờ. Để giúp con có giấc ngủ chất lượng hơn, hãy cố gắng giữ lịch ngủ cố định, kể cả vào cuối tuần. Đừng để con thức quá lâu vì khi quá mệt, con lại càng khó ngủ hơn.
Nên cho con dùng cốc tập uống đến khi nào?
Cốc tập uống rất tiện lợi – ít đổ, dễ cầm. Nhưng nếu để quá lâu, con sẽ bám vào nó như bình sữa thứ hai. Để con làm quen với cốc mở, hãy khen con mỗi khi con uống từ cốc thường. Bố mẹ cũng có thể cho con tự chọn cốc yêu thích, có thể một chiếc có hình nhân vật con thích sẽ khiến con hào hứng hơn. Chuẩn bị tinh thần nhé – chắc chắn sẽ có vài lần đổ nước tung tóe. Nhưng tin vui là trẻ con lại thích tự dọn dẹp, nên bạn có thể biến đó thành một phần của trò chơi!

Lần đầu bé có thể bị sặc khi uống nước bằng cốc, nhưng sẽ rất nhanh thôi, bé sẽ dần thích thú với nó.
Cho con đi chơi với bạn – có lợi gì?
Bây giờ bạn có thể là người bạn thân nhất của con, nhưng không có nghĩa là con không cần bạn chơi khác. Những buổi chơi cùng bạn sẽ giúp con quan sát, học hỏi và phát triển kỹ năng xã hội. Ngoài ra, bố mẹ cũng được lợi – bạn có thể tranh thủ trò chuyện với các phụ huynh khác, chia sẻ kinh nghiệm về chuyện ăn ngủ, chăm con và thậm chí tìm hiểu thêm về bác sĩ nhi khoa tốt. Tuy nhiên, hãy đảm bảo môi trường gặp gỡ an toàn, đặc biệt là trong bối cảnh dịch bệnh. Bạn có thể chọn gặp gỡ ngoài trời, gặp bạn bè có tiêm vaccine đầy đủ, hoặc thậm chí cho con chơi qua cuộc gọi video. Quan trọng nhất là đảm bảo sức khỏe cho con.
Sao con cứ thích đổ hết đồ ra sàn?
Bạn vừa dọn xong đồ chơi, quay đi một chút đã thấy con lật tung tất cả ra sàn? Nghe có vẻ bất lực, nhưng thực ra đó là một dấu hiệu tốt! Việc đổ hết đồ ra ngoài giúp con rèn luyện kỹ năng vận động tinh và tư duy. Con không chỉ học cách cầm nắm, mà còn tò mò “Nếu mình kéo cái này thì chuyện gì sẽ xảy ra?” Thay vì ngăn con lại, hãy chuẩn bị những món an toàn cho con nghịch, như đồ chơi xếp chồng, cốc đựng nước hoặc vải mềm. Trong lúc tắm, bạn có thể đưa cho con một xô nước nhỏ và vài cái cốc để con tha hồ múc đổ. Tuy nhiên, những thứ nguy hiểm như tủ thuốc, đồ dễ vỡ hay chất tẩy rửa cần được khóa chặt. Để con chơi tự do nhưng vẫn an toàn nhé!
Bé 15 tháng tuổi tiếp tục khiến cha mẹ ngạc nhiên với sự phát triển nhanh chóng cả về thể chất lẫn trí tuệ. Đây là thời điểm bé bắt đầu khám phá thế giới với sự tự tin hơn, vì vậy cha mẹ cần đồng hành, khuyến khích và tạo môi trường an toàn cho con học hỏi. Hãy tận dụng giai đoạn này để gắn kết với bé và giúp con phát triển toàn diện theo cách tự nhiên nhất!
Câu hỏi thường gặp
Ở tuổi này, bé thường bắt đầu đi vững vàng hơn, nói được vài từ đơn giản và thể hiện sự tò mò mạnh mẽ về thế giới xung quanh.
Thường xuyên trò chuyện, đọc sách và hát cho bé nghe để khuyến khích bé phát triển kỹ năng ngôn ngữ.
Cung cấp cho bé một chế độ ăn đa dạng với các loại thực phẩm lành mạnh, bao gồm trái cây, rau, ngũ cốc và protein.
Giữ bình tĩnh, đảm bảo an toàn cho bé và cố gắng chuyển hướng sự chú ý của bé sang hoạt động khác.
Bé thường cần khoảng 11 đến 14 giờ ngủ mỗi ngày, bao gồm cả giấc ngủ trưa.