Dường như chỉ mới ngày hôm qua bé con của bạn còn loay hoay với chiếc thìa đầu tiên, chập chững leo lên bậc thang đầu đời hay thích thú chỉ tay vào chiếc mũi nhỏ xinh của mình. Vậy mà chỉ sau một năm bé giờ đã có thể tự xúc một bát ngũ cốc, leo cầu thang như người lớn bằng cách đổi chân liên tục, thậm chí có thể vẽ một hình người ngộ nghĩnh (dù có thể trông giống một đốm tròn với hai chấm mắt và một đường miệng – còn để vẽ hẳn một hình người đầy đủ tay chân thì thường phải đến gần 4 tuổi!). Không chỉ vậy, khả năng ngôn ngữ của bé cũng phát triển vượt bậc. Bé có thể trò chuyện ngắn với bạn, đặt những câu hỏi “Ai?”, “Cái gì?”, “Ở đâu?”, tự tin nói tên mình khi được hỏi và thậm chí diễn đạt đủ rõ ràng để cả người lạ cũng có thể hiểu. Với hàng loạt kỹ năng mới mẻ, bé cũng tràn đầy sự tự tin. Điều này thật tuyệt, nhưng bạn vẫn cần theo sát và hướng dẫn bé khi cần – dù bé có thể tỏ ra muốn tự lập, nhưng thực chất bé vẫn rất cần sự giám sát từ cha mẹ. Vậy trong những tháng tới, bé 3 tuổi của bạn còn có những thay đổi nào thú vị? Hãy cùng khám phá!
Nội dung chính
Sự phát triển của trẻ 35 tháng tuổi
Lưu ý chung
Những điều cơ bản về giấc ngủ
Bắt đầu từ khoảng 3 tuổi, bé cần khoảng 10 - 13 tiếng ngủ mỗi ngày (tuy nhiên, mỗi bé sẽ có nhu cầu khác nhau). Một số bé có thể bỏ hẳn giấc ngủ trưa vào thời điểm này, nhưng cũng có bé vẫn duy trì thói quen chợp mắt vào buổi trưa đến tận 5 tuổi.
Những điều cơ bản về việc cho trẻ ăn
Sự thay đổi khẩu vị là chuyện rất bình thường ở bé 3 tuổi. Hôm nay bé có thể ăn ngấu nghiến một món, nhưng ngày mai lại từ chối ngay lập tức – đúng chuẩn "tâm hồn ăn uống" của các bé ở độ tuổi này!
Bạn có biết?
Bé 3 tuổi có thể vẽ một vòng tròn nếu bạn hướng dẫn!
Kỹ năng giao tiếp: Đàm phán như một “chuyên gia”
Đừng ngạc nhiên nếu bé bắt đầu thể hiện kỹ năng thương lượng cực kỳ khéo léo! Khi muốn một thứ gì đó, bé có thể năn nỉ, viện lý do hoặc thậm chí “mặc cả” với bạn: “Kể chuyện trước rồi con mới đi tắm nhé!” Và nếu mọi cách đều thất bại, bé có thể sẽ dùng chiêu cuối – một cơn ăn vạ hoành tráng. Thay vì tranh đấu với bé mọi lúc mọi nơi, bạn có thể linh hoạt hơn trong việc chọn “trận chiến” nào đáng để giải quyết. Những nguyên tắc liên quan đến an toàn thì không thể thỏa hiệp, nhưng bạn có thể để bé tự chịu trách nhiệm với một số quyết định của mình.
Chỉ số quan trọng khi theo dõi sự phát triển của bé
Khi bước sang tuổi lên 3, tốc độ tăng trưởng của các bé có sự khác biệt rõ ràng. Tuy nhiên, nhìn chung, bé vẫn sẽ phát triển một cách ổn định nhưng không quá nhanh. Trung bình, bé sẽ tăng khoảng 1,8 – 2,7 kg và cao thêm 5 – 7,5 cm mỗi năm. Ở độ tuổi này:
- Bé gái thường nặng từ 11,5 – 17,2 kg, cao khoảng 87 – 102 cm.
- Bé trai có xu hướng nặng hơn một chút, dao động từ 11,9 – 17,5 kg, cao khoảng 89,5 – 103 cm.
Từ giai đoạn này, bác sĩ nhi khoa sẽ chủ yếu theo dõi các chỉ số chiều cao, cân nặng và chỉ số khối cơ thể (BMI) của bé. Nếu BMI của bé nằm trong khoảng từ 5 đến 85% trên biểu đồ tăng trưởng, bé đang ở mức cân nặng hợp lý. Tuy nhiên, nếu BMI ở mức 85% trở lên, điều đó không có nghĩa là bé thừa cân. Một số bé có cơ thể săn chắc, nhiều cơ bắp hơn nên có thể nằm trong nhóm này mà vẫn hoàn toàn khỏe mạnh.
Sức khỏe của trẻ 35 tháng tuổi
Bắt đầu từ lần kiểm tra sức khỏe 3 tuổi, bác sĩ sẽ không còn đo vòng đầu của bé nữa, vì ở độ tuổi này, sự phát triển của não bộ đã ổn định hơn. Bé đã đến thời điểm kiểm tra sức khỏe 3 tuổi – thật khó tin thời gian trôi nhanh đến vậy! Đây là cột mốc quan trọng, bởi bác sĩ không chỉ kiểm tra thể chất mà còn đánh giá sự phát triển hành vi của bé, đặc biệt nếu bé sắp bước vào giai đoạn đi mẫu giáo. Bạn cũng có thể tận dụng buổi khám này để hỏi bác sĩ về cách giúp bé thích nghi với trường lớp cũng như các biện pháp xử lý khi bé bị ốm – điều mà hầu như bé nào cũng sẽ gặp phải trong những năm đầu đi học.
Sức khỏe của trẻ 35 tháng tuổi
Bạn nghĩ bé quá nhỏ để ngáy như người lớn? Không hẳn! Khoảng 25% trẻ từ 3 tuổi trở lên ngáy thỉnh thoảng, và 10% ngáy thường xuyên hơn.
Thông thường, ngáy chỉ là hiện tượng tạm thời và vô hại. Nhưng nếu bé ngáy quá to hoặc liên tục mỗi đêm, hãy nhờ bác sĩ kiểm tra để loại trừ các vấn đề sức khỏe liên quan đến đường thở.
Có thể con nhà hàng xóm đã bỏ bỉm từ 2 tuổi, nhưng bé nhà bạn vẫn chẳng chịu ngồi lên bồn cầu. Đừng lo lắng hay thúc ép bé quá mức! Căng thẳng của bạn chỉ khiến bé căng thẳng theo.
🔹 Hãy thiết lập lịch đi vệ sinh cố định – ví dụ như vào buổi sáng, sau bữa trưa và trước khi đi ngủ.
🔹 Giữ vững sự kiên trì và nhất quán – điều này hiệu quả hơn bất kỳ phương pháp nào khi rèn luyện thói quen mới cho bé.
Bé có hay than đau chân vào ban đêm? Đau tăng trưởng là hiện tượng phổ biến, thường xuất hiện ở bắp chân hoặc đùi vào buổi tối. Dù chưa rõ nguyên nhân chính xác, nhưng đây không phải vấn đề nghiêm trọng và sẽ tự biến mất theo thời gian.
Nếu bé được chẩn đoán mắc rối loạn phổ tự kỷ (ASD) – một tình trạng ảnh hưởng đến khả năng giao tiếp và tương tác xã hội – đừng quá lo lắng. Hiện nay, có rất nhiều phương pháp hỗ trợ như trị liệu ngôn ngữ, trị liệu vận động, và các lớp rèn luyện kỹ năng xã hội, giúp bé phát triển tốt hơn.
Mẹo chăm sóc trẻ 3 tuổi: Những điều cha mẹ cần biết
Bé lên 3 đánh dấu một cột mốc lớn trong hành trình phát triển. Đây là lúc bé khám phá thế giới xung quanh với sự tò mò vô tận, nhưng cũng là thời điểm cha mẹ đối mặt với nhiều thử thách hơn. Dưới đây là những mẹo hữu ích giúp bạn đồng hành cùng bé trong giai đoạn này.
Chuẩn bị cho buổi khám sức khỏe: Biến nỗi sợ thành niềm vui!
Đi khám bác sĩ chưa bao giờ là trải nghiệm thú vị – đặc biệt là với trẻ nhỏ, khi bé không hiểu tại sao lại bị kiểm tra, chạm vào người hay thậm chí tiêm chích. Hãy biến việc đi khám thành một trò chơi tại nhà! Mua một bộ đồ chơi bác sĩ và chơi trò “bệnh nhân – bác sĩ” với bé. Bạn có thể giả vờ bị ốm và nhờ bé kiểm tra miệng, đo nhiệt độ hoặc nghe nhịp tim. Điều này sẽ giúp bé quen với quy trình khám và cảm thấy bớt lo lắng hơn.
Vượt qua nỗi sợ tiêm phòng
Ở độ tuổi này, bé bắt đầu nhận ra rằng mỗi lần đi khám thường đi kèm với tiêm hoặc lấy máu, khiến bé lo lắng từ trước. Để bé thoải mái hơn, mẹ có thể:
🔹 Đừng giấu bé về việc tiêm phòng! Hãy giải thích rằng bé sẽ cảm thấy nhói một chút, nhưng sẽ hết ngay sau đó.
🔹 Khi tiêm, hãy ôm bé vào lòng, giữ bình tĩnh vì nếu bạn lo lắng, bé cũng sẽ hoảng sợ theo.
🔹 Mang theo thú bông hoặc chăn yêu thích để bé cảm thấy an toàn hơn.
Hãy kiên nhẫn, vì không phải bé nào cũng thích nước ngay từ lần đầu tiên!
Bé sợ đi đại tiện trong bô
Bé có thể đã quen đi tiểu trong bô, nhưng khi đến lúc đại tiện, bé lại từ chối. Tại sao vậy?
Điều này khá phổ biến trong quá trình tập đi vệ sinh. Một số bé sợ bị rơi vào bồn cầu, số khác lại hoảng hốt với tiếng xả nước. Một số bé còn cảm thấy như mất đi một phần cơ thể khi thấy phân bị xả trôi.
Mẹ hãy giữ tâm lý thoải mái, không tạo áp lực. Càng ép buộc, bé càng có xu hướng nhịn, dẫn đến táo bón. Nếu bé không thích nhìn phân của mình, mẹ có thể biến nó thành một trò chơi bằng cách vẫy tay chào tạm biệt phân trước khi xả nước.
Ngoài ra, mẹ có thể động viên bé bằng những phần thưởng nhỏ như dán sticker lên bảng thành tích hoặc một viên kẹo nhỏ mỗi khi bé chịu đi vệ sinh đúng chỗ. Đừng lo lắng quá, vì chẳng mấy chốc, bỉm bẩn sẽ trở thành quá khứ!
Bay cùng bé – làm sao để chuyến đi suôn sẻ?
Mẹ có thể giúp chuyến bay dễ dàng hơn với vài mẹo nhỏ:
Chọn chuyến bay thẳng vào giờ bé thường ngủ trưa để tăng cơ hội bé ngủ ngon.
Chọn ghế gần cửa sổ để bé có chỗ tựa và không bị va chạm bởi xe đẩy phục vụ. Bé cũng sẽ thích thú ngắm nhìn bầu trời bên ngoài.
Chuẩn bị đồ ăn nhẹ và nước uống có ống hút để giúp bé nhai và nuốt trong lúc cất cánh và hạ cánh, tránh bị đau tai do thay đổi áp suất.
Nếu có quá nhiều hành lý, đừng ngại nhờ tiếp viên hỗ trợ. Họ luôn sẵn sàng giúp đỡ bố mẹ có con nhỏ trên chuyến bay!
Dẫn bé đi máy bay luôn là một trải nghiệm đầy thử thách. Bé có thể hào hứng, hoặc… khóc suốt cả chuyến đi!
Bé có bạn tưởng tượng
Khoảng 2 tuổi rưỡi, nhiều bé bắt đầu có bạn tưởng tượng. Tại sao bé lại tạo ra một người bạn vô hình trong khi có thể chơi với bố mẹ hoặc những chú thú bông đáng yêu?
Thực tế, bạn tưởng tượng mang lại nhiều lợi ích. Không chỉ là người bạn chơi ngoan ngoãn và dễ tính, mà còn giúp bé cảm thấy an toàn hơn. Ví dụ, nếu bé sợ bóng tối, bé có thể tự trấn an bằng cách nói với “người bạn” rằng không cần phải sợ.
Các nghiên cứu còn cho thấy trẻ có bạn tưởng tượng thường có trí tưởng tượng phong phú, vốn từ vựng đa dạng và dễ kết bạn hơn trong đời thực.
Bé chậm nói – có đáng lo không?
Không phải bé 2 tuổi nào cũng hoạt ngôn. Nếu bé 30 tháng tuổi nhưng vẫn chưa nói nhiều (hoặc gần như không nói) dù các mặt khác vẫn phát triển bình thường, bé có thể thuộc nhóm “chậm nói”. Khi đó, mẹ nên cho bé đi kiểm tra khả năng ngôn ngữ càng sớm càng tốt để hỗ trợ phát triển giao tiếp.
Bé chậm nói có thể gặp:
- Chậm phát triển ngôn ngữ: Bé chỉ nói được vài từ hoặc không ghép được câu dài hơn 2 từ.
- Chậm phát triển giọng nói: Bé gặp khó khăn trong việc phát âm hoặc nói nhưng người khác khó hiểu.
Theo Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ (AAP), khoảng 17,5% trẻ dưới 3 tuổi có thể gặp vấn đề về ngôn ngữ hoặc nói. Tuy nhiên, hầu hết các bé chậm nói sẽ bắt kịp bạn bè trước khi vào lớp mẫu giáo.
Trong thời gian này, mẹ có thể giúp bé bằng cách đặt câu hỏi đơn giản như “Con muốn ăn táo hay chuối?” để khuyến khích bé nói nhiều hơn.
Biến giờ ăn vặt thành trò chơi động vật
Bé quá mải chơi nên không chịu ăn vặt? Hãy biến bữa ăn nhẹ thành một trò chơi thú vị!
Mẹ có thể chuẩn bị một khay bánh muffin với các loại thực phẩm nhỏ gọn, như việt quất, hạt bí ngô và cà rốt baby. Trong lúc bé nhâm nhi, hãy cùng bé đoán xem loài vật nào thích ăn gì:
- Gấu ăn việt quất
- Chim thích hạt bí
- Thỏ thích cà rốt
Thêm một chút yếu tố hài hước, mẹ có thể đưa ra những món bất ngờ như kẹo dẻo nhỏ, rồi hỏi xem “Liệu con gấu mèo có ăn món này không nhỉ?”
Bé 30 tháng tuổi đang từng bước hoàn thiện kỹ năng ngôn ngữ, vận động và tư duy độc lập, mở ra một giai đoạn phát triển đầy thú vị. Đây là thời điểm cha mẹ có thể đồng hành, khuyến khích bé khám phá thế giới và rèn luyện những kỹ năng quan trọng. Với tình yêu thương, sự kiên nhẫn và phương pháp giáo dục phù hợp, cha mẹ sẽ giúp bé phát triển khỏe mạnh, tự tin và tràn đầy niềm vui. Hãy tận hưởng từng khoảnh khắc bên con, vì mỗi ngày đều là một bước tiến quý giá trong hành trình lớn khôn của bé!
Câu hỏi thường gặp
Khi bé tròn 3 tuổi, nhiều cha mẹ băn khoăn liệu đã đến lúc bé bỏ giấc ngủ trưa hay chưa. Sự thật là không có mốc thời gian cố định – có bé ngừng ngủ trưa từ 3 tuổi, nhưng cũng có bé vẫn ngủ trưa đến 5-6 tuổi.
Dấu hiệu bé chưa sẵn sàng bỏ ngủ trưa:
- Bé quấy khóc, cáu gắt vào buổi chiều.
- Bé trở nên quá hiếu động vào buổi tối.
Nếu bé vẫn có dấu hiệu mệt mỏi, hãy cố gắng duy trì giấc ngủ trưa hoặc thay bằng một khoảng thời gian nghỉ ngơi yên tĩnh.
Bạn hỏi bé hôm nay đã ăn gì, chơi với ai, nhưng bé lại chẳng nhớ nổi? Đừng lo lắng!
Ở tuổi này, bé chưa thể nhớ hết mọi chi tiết trong ngày, nhất là những điều bé không quan tâm. Bé có thể nhớ rất rõ bộ phim hoạt hình mình thích, nhưng lại chẳng nhớ đã ngồi cạnh ai trong giờ ăn.
Tin tốt: Khi bé lớn hơn, trí nhớ sẽ phát triển mạnh mẽ hơn – và khi đó, hãy chuẩn bị tinh thần nghe bé kể “một câu chuyện đến cả trăm lần”!
Không phải lúc nào trẻ cũng cắn vì tức giận. Một số bé cắn do quá phấn khích hoặc muốn thể hiện cảm xúc, nhưng dù là lý do gì, hành động này vẫn cần được điều chỉnh.
Cách xử lý:
- Giữ bình tĩnh, đừng vội la mắng hay bênh vực bé.
- Đừng liên hệ với cha mẹ của bé bị cắn – hãy để giáo viên xử lý tình huống ở trường.
- Dạy bé rằng cắn và đánh bạn là không được phép, và nếu vi phạm, bé có thể bị phạt (ví dụ: ngồi yên suy nghĩ 3 phút).
Trước 3 tuổi, hầu hết trẻ chưa có thói quen sử dụng tay nào rõ rệt. Nhưng ở giai đoạn này, bạn có thể bắt đầu thấy bé thích dùng tay trái hoặc tay phải hơn khi vẽ, cầm thìa hoặc ném bóng.
Điều quan trọng cha mẹ cần biết:
- Không thể ép bé thuận tay nào, vì điều này đã được hình thành từ trong bụng mẹ.
- 85-90% người thuận tay phải, 10-15% thuận tay trái, và chỉ 1% có thể sử dụng linh hoạt cả hai tay.
Nếu bé thuận tay trái, hãy để bé phát triển tự nhiên. Một số nghiên cứu thậm chí còn cho thấy trẻ thuận tay trái có khả năng sáng tạo cao hơn!